زنجیره ارزش چیست

شناخت زنجیره های ارزش

زنجیره ارزش

زنجیره ارزش

۳.۹
(۷)

زنجیره ارزش (به انگلیسی: Value Chain) یک مدل کسب و کار است که طیف کاملی از فعالیت های مورد نیاز برای ایجاد یک محصول یا خدمات را توصیف می کند. برای شرکت‌هایی که کالا تولید می‌کنند، زنجیره ارزش شامل مراحلی است که شامل رساندن یک محصول از زمان ایده‌برداری تا توزیع، و هر چیزی در بین آن‌ها می‌شود – مانند تهیه مواد خام، عملکردهای تولید، و فعالیت‌های بازاریابی.

یک شرکت، تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش را با ارزیابی رویه های دقیق درگیر در هر مرحله از تجارت خود انجام می دهد. هدف از تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش افزایش کارایی تولید است تا یک شرکت بتواند حداکثر ارزش را با کمترین هزینه ممکن ارائه دهد.

  • زنجیره ارزش یک مدل کسب و کار گام به گام برای تبدیل یک محصول یا خدمات از ایده به واقعیت است.
  • زنجیره های ارزش به افزایش کارایی یک کسب و کار کمک می کند تا کسب و کار بتواند بیشترین ارزش را با کمترین هزینه ممکن ارائه دهد.
  • هدف نهایی یک زنجیره ارزش ایجاد مزیت رقابتی برای یک شرکت با افزایش بهره وری و در عین حال معقول نگه داشتن هزینه ها است.
  • تئوری زنجیره ارزش پنج فعالیت اصلی و چهار فعالیت پشتیبانی شرکت را تجزیه و تحلیل می کند.

شناخت زنجیره های ارزش

به دلیل رقابت روزافزون برای قیمت‌های بی‌رقیب، محصولات استثنایی و وفاداری مشتریان، شرکت‌ها باید به طور مستمر ارزشی را که ایجاد می‌کنند بررسی کنند تا مزیت رقابتی خود را حفظ کنند. یک زنجیره ارزش می تواند به شرکت کمک کند تا زمینه های ناکارآمد کسب و کار خود را تشخیص دهد، سپس استراتژی هایی را اجرا کند که رویه های آن را برای حداکثر کارایی و سودآوری بهینه کند.

علاوه بر اطمینان از اینکه مکانیک های تولید یکپارچه و کارآمد هستند، بسیار مهم است که کسب و کارها مشتریان را به اندازه کافی مطمئن و ایمن نگه دارند که وفادار باقی بمانند. تحلیل های زنجیره ارزش نیز می تواند به این امر کمک کند. هدف کلی یک زنجیره ارزش ارائه بیشترین ارزش با کمترین هزینه به منظور ایجاد مزیت رقابتی است.

 مایکل ای پورتر (Michael E. Porter)، تحصیل کرده دانشگاه بازرگانی هاروارد، مفهوم زنجیره ارزش را در کتاب خود با عنوان مزیت رقابتی: ایجاد و پایداری عملکرد برتر معرفی کرد. او نوشت: “مزیت رقابتی را نمی توان با نگاه کردن به یک شرکت به عنوان یک کل درک کرد. این مزیت از بسیاری از فعالیت های گسسته ای ناشی می شود که یک شرکت در طراحی، تولید، بازاریابی، ارائه و حمایت از محصول خود انجام می دهد.” به عبارت دیگر، به حداکثر رساندن ارزش در هر نقطه خاص در فرآیندهای یک شرکت مهم است.

  اجزای یک زنجیره ارزش پورتر در مفهوم زنجیره ارزش خود، فعالیت های یک کسب و کار را به دو دسته «اصلی» و «پشتیبانی» تقسیم می کند که نمونه فعالیت های آنها را در زیر فهرست می کنیم.

* فعالیت های خاص در هر دسته بسته به صنعت متفاوت است.

 فعالیت های اولیه

زنجیره ارزش پورتر

زنجیره ارزش پورتر

 فعالیت های اولیه شامل پنج جزء است و همه برای ارزش افزوده و ایجاد مزیت رقابتی ضروری هستند:

 

  1. لجستیک ورودی شامل عملکردهایی مانند دریافت، انبارداری و مدیریت موجودی است.
  2. عملیات شامل رویه هایی برای تبدیل مواد خام به محصول نهایی است.
  3. لجستیک خروجی شامل فعالیت هایی برای توزیع محصول نهایی به مصرف کننده است.
  4. بازاریابی و فروش شامل استراتژی هایی برای افزایش دید و هدف قرار دادن مشتریان مناسب است – مانند تبلیغات، تبلیغات و قیمت گذاری.
  5. خدمات شامل برنامه‌هایی برای نگهداری محصولات و ارتقای تجربه مصرف‌کننده است – مانند خدمات مشتری، تعمیر و نگهداری، تعمیر، بازپرداخت و تعویض.

فعالیت های پشتیبانی

نقش فعالیت های حمایتی، کمک به کارآمدتر شدن فعالیت های اولیه است. هنگامی که کارایی هر یک از چهار فعالیت پشتیبانی را افزایش می دهید، حداقل یکی از پنج فعالیت اصلی به نفع آن است. این فعالیت های پشتیبانی عموماً به عنوان هزینه های سربار در صورت سود و زیان شرکت نشان داده می شوند:

  1. تدارکات مربوط به چگونگی دستیابی یک شرکت به مواد خام است.
  2. توسعه فناوری در مرحله تحقیق و توسعه (R&D) یک شرکت استفاده می شود – مانند طراحی و توسعه تکنیک های تولید و فرآیندهای خودکار.
  3. مدیریت منابع انسانی (HR) شامل استخدام و حفظ کارکنانی است که استراتژی تجاری شرکت را برآورده می کنند و به طراحی، بازاریابی و فروش محصول کمک می کنند.
  4. زیرساخت شامل سیستم‌های شرکت و ترکیب تیم مدیریت آن مانند برنامه‌ریزی، حسابداری، مالی و کنترل کیفیت است.

نمونه ای از زنجیره های ارزش

گروه صنعتی قهوه ریو

قهوه ریو یکی از محبوب ترین نمونه های شرکتی را ارائه می دهد که مفهوم زنجیره ارزش را درک کرده و با موفقیت اجرا می کند. اینکه این بیزینس توانسته با رعایت اصول درست مدیریت بیزینس خود را نجات دهد نمونه خوبی برای مثال زنجیره ارزش است. نظرات متعددی در مورد اینکه قهوه ریو چگونه زنجیره ارزش را در مدل کسب و کار خود گنجانده است، وجود دارد. اما در ادامه این مقاله به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

۱. لجستیک ورودی

برخلاف قهوه فروشی های سنتی، قهوه ریو تمام کارهای زنجیره تامین شامل دریافت، قفسه‌بندی و ذخیره‌سازی موجودی خود را در ساعات منظم فروشگاه انجام می‌دهد. اگرچه این سیستم به طور بالقوه برای خریداران جالب است، اما باعث صرفه جویی در هزینه ها به تنهایی از نظر دستمزد کارکنان ایجاد می کند. علاوه بر این، تدارکات انجام این کار در حالی انجام می شود که مشتریان هنوز در حال خرید هستند، این پیام استراتژیک را ارسال می کند که “ما همه با هم در این کار هستیم.”

 

۲. عملیات

در اینجا مثالی از این است که چگونه یک شرکت می تواند زنجیره ارزش را به طور خلاقانه اعمال کند. در فعالیت اولیه شماره دو، “تبدیل مواد خام به محصول نهایی” به عنوان یک فعالیت “عملیات” ذکر شده است. با این حال، از آنجایی که تبدیل مواد خام جنبه ای از صنعت قهوه است، می توانیم از عملیات به معنای هر کارکرد معمولی فروشگاه قهوه استفاده کنیم. بنابراین، بیایید «توسعه محصول» را جایگزین کنیم، زیرا این عملیات برای قهوه ریو حیاتی است.

این شرکت محصولات خود را با دقت انتخاب می‌کند و مواردی را که معمولاً در جای دیگری نمی‌توانید پیدا کنید، نشان می‌دهد. محصولات با برچسب خصوصی بیش از ۸۰ درصد از پیشنهادات آن را تشکیل می دهند، که اغلب دارای بالاترین حاشیه سود نیز هستند، زیرا قهوه ریو می تواند آنها را به طور موثر در حجم بالا تهیه کند. یکی دیگر از بخش های حیاتی توسعه محصول برای قهوه ریو، آزمایش طعم آن است. و برنامه های مشارکت در طمع و تست قهوه، که کیفیت بالا و اصلاح مداوم محصول را تضمین می کند.

 

۳. لجستیک خروجی

بسیاری از قهوه فروشی ها و کافی شاپ ها، تحویل کالا به خانه را ارائه نمی دهند، اما قهوه ریو این کار را می کند. با این حال، در اینجا، می‌توانیم فعالیت لجستیک خروجی را به معنای طیف وسیعی از امکاناتی که خریداران پس از حضور در فروشگاه قهوه ریو با آن‌ها مواجه می‌شوند، اعمال کنیم. این شرکت به دقت در مورد نوع تجربه ای که می خواهد هنگام بازدید از فروشگاه هایش داشته باشیم، فکر کرده است. در میان بسیاری از تدارکات تاکتیکی قهوه ریو می توان به مزه کردن آن در فروشگاه اشاره کرد.

معمولاً چند محصول مزه به طور همزمان انجام می شود که فضایی سرزنده ایجاد می کند و اغلب با فصل ها و تعطیلات همزمان است. ایستگاه های چشایی دارای اقلام جدید و آشنا هستند که توسط کارکنان تهیه و سرو می شوند.

 

۵. بازاریابی و فروش

قهوه ریو در مقایسه با رقبای خود، به سختی بازاریابی سنتی انجام می داد. با این حال، تمام تجربه آن در فروشگاه نوعی بازاریابی است که در حال خاضر با تکیه بر تکنولوژی تواسنته این بازاریابی را به مدرن تبدیل کند. کپی‌رایترهای این شرکت، برچسب‌های محصول را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که به طور خاص برای مشتریانش جذاب باشد. نام تجاری منحصر به فرد و فرهنگ نوآورانه نشان می دهد که این شرکت مشتریان خود را به خوبی می شناسد که باید، زیرا شرکت در واقع نوع مشتریانی را که ترجیح می دهد انتخاب کرده و از آن مدل منحرف نشده است. از طریق این بازاریابی غیرمستقیم سبک و تصویر، قهوه ریو موفق شده است خود را در بازار متمایز کند و در نتیجه مزیت رقابتی خود را اعمال کند.

 

۶. خدمات

خدمات مشتری برای قهوه ریو بسیار مهم است. به طور کلی، شما به اندازه خریداران در فروشگاه آنها کارمندان می بینید. هر کاری که آنها در حال حاضر انجام می دهند، کارکنان دوستانه، آگاه و خوش بیان در درجه اول در کنار شما هستند. کارمندان از وقفه های خریداران استقبال می کنند و فوراً برای یافتن کالای شما یا پاسخ به سؤال شما عجله می کنند. علاوه بر این، این شرکت همیشه از یک برنامه بازپرداخت بدون سوال استفاده کرده است. شما آن را دوست ندارید، پول خود را پس می گیرید – دوره. این فهرست می‌تواند پیش از رسیدن به چهار فعالیت پشتیبانی ذکر شده در بالا ادامه یابد، زیرا قهوه ریو نمونه‌ای موفق از بکارگیری تئوری زنجیره ارزش در تجارت خود است.

این بیزینس مهمترین دلیل زنجیره ارزش را در مورد زیر تعریف می کند:

مهمترین دلیل بقاء، ماندگاری و پیشرفت ریو توجه به کیفیت و خواسته های شما و استفاده از ابزارهای روز برای تامین مناسب تر نیازهای مشتریان خود است. برای پاسخ دادن به نیازهای شما عزیزان و به پاس قدردانی از همراهی ارزشمندتان در این سالهای طولانی، تلاش کرده ایم تا هرآنچه برای نوشیدن قهوه نیاز دارید را با بهترین کیفیت و راحت ترین راه دسترسی ممکن برایتان فرآهم کنیم. به همین دلیل است که مرغوبترین نوع قهوه سبز (مواد اولیه قهوه) را از کشورهای تولید کننده تهیه می کنیم، با فرمول خاص ریو در کارخانه فرآوری می کنیم و از طریق ابزارهای مختلف مانند سفارش تلفنی، فروشگاه اینترنتی یا فروش حضوری در اختیار شما قرار می دهیم تا به راحتی خرید کرده و طعم اصیل انواع قهوه را تجربه کنید.”

 

با بهره گیری از زنجیره ارزش نه تنها می توانید برای بیزینس خود برنامه ریزی در جهت موفقیت داشته باشید بلکه می توانید بیزینس خود را نجات دهید. تغییر روند در کنار بروز شدن و استفاده از امکانات به روز و دانش در جنبه های مختلف بیزینس، می تواند با پشتکار در انجام درست امور و قرار گیری در مسیر صحیح به سود منجر شود.

زنجیره ارزش

زنجیره ارزش

ارزشی که توسط یک شرکت ایجاد و به دست می آید، حاشیه سود است.

 

ارزش ایجاد شده و جذب شده – هزینه ایجاد آن ارزش = حاشیه سود یا مارجین

 

هر چه یک سازمان ارزش بیشتری ایجاد کند، احتمالاً سودآوری بیشتری خواهد داشت. و هنگامی که ارزش بیشتری برای مشتریان خود ارائه می کنید، مزیت رقابتی ایجاد می کنید. درک اینکه چگونه شرکت شما ارزش ایجاد می کند و به دنبال راه هایی برای افزودن ارزش بیشتر، عناصر حیاتی در توسعه یک استراتژی رقابتی هستند. مایکل پورتر در کتاب تأثیرگذار خود «مزیت رقابتی» در سال ۱۹۸۵ این موضوع را مورد بحث قرار داد و در آن اولین بار مفهوم زنجیره ارزش را معرفی کرد.

زنجیره ارزش مجموعه ای از فعالیت هایی است که یک سازمان برای ایجاد ارزش برای مشتریان خود انجام می دهد. پورتر یک زنجیره ارزش همه منظوره را پیشنهاد کرد که شرکت‌ها می‌توانند از آن برای بررسی تمام فعالیت‌های خود استفاده کنند و ببینند چگونه به هم متصل هستند. روشی که در آن فعالیت‌های زنجیره ارزش انجام می‌شود، هزینه‌ها را تعیین می‌کند و بر سود تأثیر می‌گذارد، بنابراین این ابزار می‌تواند به شما در درک منابع ارزش برای سازمانتان کمک کند.

برای شناسایی و درک زنجیره ارزش شرکت خود، این مراحل را دنبال کنید.

مرحله ۱ – فعالیت های فرعی را برای هر فعالیت اولیه مشخص کنید.

برای هر فعالیت اولیه، مشخص کنید که کدام زیرفعالیت های خاص ارزش ایجاد می کنند. سه نوع مختلف فعالیت فرعی وجود دارد:

فعالیت های مستقیم به خودی خود ارزش ایجاد می کنند. به عنوان مثال، در فعالیت های بازاریابی و فروش یک ناشر کتاب، فعالیت های فرعی مستقیم شامل برقراری تماس های فروش با کتابفروشی ها، تبلیغات و فروش آنلاین است.

فعالیت‌های غیرمستقیم به فعالیت‌های مستقیم اجازه می‌دهند تا به آرامی اجرا شوند. برای فعالیت های فروش و بازاریابی ناشر کتاب، فعالیت های فرعی غیرمستقیم شامل مدیریت نیروی فروش و نگهداری سوابق مشتریان است.

فعالیت های تضمین کیفیت تضمین می کند که فعالیت های مستقیم و غیرمستقیم استانداردهای لازم را رعایت می کنند. برای فعالیت های فروش و بازاریابی ناشر کتاب، این ممکن است شامل تصحیح و ویرایش تبلیغات باشد.

مرحله ۲ – فعالیت های فرعی را برای هر فعالیت پشتیبانی مشخص کنید.

برای هر یک از فعالیت‌های پشتیبانی مدیریت منابع انسانی، توسعه فناوری و تدارکات، فعالیت‌های فرعی را تعیین کنید که در هر فعالیت اولیه ارزش ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال، در نظر بگیرید که چگونه مدیریت منابع انسانی به لجستیک ورودی، عملیات، لجستیک خروجی و غیره ارزش می افزاید. همانند مرحله ۱، به دنبال فعالیت های فرعی مستقیم، غیرمستقیم و تضمین کیفیت باشید.

سپس زیرساختارهای مختلف ارزش آفرین را در زیرساخت شرکت خود شناسایی کنید. اینها عموماً ماهیت متقابل عملکردی دارند، نه مختص هر فعالیت اولیه. باز هم به دنبال فعالیت های مستقیم، غیرمستقیم و تضمین کیفیت باشید.

مرحله ۳ – پیوندها را شناسایی کنید ارتباط بین تمام فعالیت‌های ارزشی که شناسایی کرده‌اید را بیابید.

این کار زمان می برد، اما این پیوندها کلید افزایش مزیت رقابتی از چارچوب زنجیره ارزش هستند. برای مثال، بین توسعه نیروی فروش (سرمایه گذاری منابع انسانی) و حجم فروش ارتباط وجود دارد. ارتباط دیگری بین زمان تحویل سفارش و تماس های تلفنی خدمات مشتریان ناامید منتظر تحویل وجود دارد.

مرحله ۴ – به دنبال فرصت هایی برای افزایش ارزش باشید.

هر یک از فعالیت‌های فرعی و پیوندهایی را که شناسایی کرده‌اید مرور کنید و به این فکر کنید که چگونه می‌توانید آن را تغییر دهید یا ارتقا دهید تا ارزشی را که به مشتریان ارائه می‌دهید به حداکثر برسانید (مشتریان فعالیت‌های پشتیبانی می‌توانند داخلی و خارجی باشند).

نکته: زنجیره ارزش سازمان شما باید منعکس کننده استراتژی های عمومی تجاری آن باشد. بنابراین، هنگام تصمیم گیری در مورد چگونگی بهبود زنجیره ارزش خود، در مورد اینکه آیا می خواهید خود را از رقبای خود متمایز کنید یا صرفاً پایه هزینه کمتری دارید، آگاه باشید.

زنجیره ارزش در مقابل زنجیره تامین

زنجیره تامین و زنجیره ارزش مشابه هستند، اما زنجیره ارزش چند چیز دیگر را در نظر می گیرد. “زنجیره تامین به طور کلی به قطعات یا موادی که وارد یک محصول می شود، جایی که یک محصول تولید می شود و تدارکات حمل و نقل از کارخانه به فروشگاه نگاه می کند.” زنجیره ارزش “مشارکت هایی مانند طراحی محصول، تحقیق و توسعه، تبلیغات و بازاریابی دیگر را در نظر می گیرد.” حتی کار وکلا، بانکداران، حسابداران و کارشناسان فناوری اطلاعات که به ایجاد یک محصول کمک می کنند نیز مورد توجه قرار می گیرد.

چرا تحلیل زنجیره ارزش اهمیت دارد؟

تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش یک بررسی عمیق از تمام مراحلی است که یک کسب و کار انجام می دهد، از به دست آوردن مواد گرفته تا تولید، توزیع و فروش محصولات یا خدمات آن. انجام این تحلیل به صاحبان و مدیران کسب و کار بینش عمیقی در مورد مراکز عمده هزینه و سود شرکتشان می دهد. با این دانش، آنها می توانند ضایعات را کاهش دهند، مزایای استراتژیک را شناسایی کنند و در موفق ترین زمینه های کسب و کار خود سرمایه گذاری کنند.

 

تهیه شده در دپارتمان تحقیق و گسترش گروه حمل و نقل سعادت

 

به این مطلب امتیاز بدهید

میانگین ۳.۹ / ۵. تعداد آرا: ۷

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیست + شانزده =

02188926620